Στα τέλη της δεκαετίας του ’40 στα όρια των τότε ημιαγροτικών περιοχών της Κηφισιάς και του Αμαρουσίου και μέσα στο «Κτήμα Συγγρού», επιχειρείται ένα εκπαιδευτικό πείραμα που ο αντίκτυπός του φτάνει ως τις μέρες μας.

Η πλατεία της Κηφισιάς (αριστερά) και το Μαρούσι (δεξιά) γύρω στα 1950

Το σχολείο του Kurt Hahn

Το 1949 στεγάζεται στα κτήρια του «Κτήματος Συγγρού» ένα νεοϊδρυόμενο ιδιωτικό εκπαιδευτήριο αρρένων που εφαρμόζει το εκπαιδευτικό σύστημα του Γερμανού παιδαγωγού Kurt Hahn, το οποίο επενδύει στη διαφοροποιημένη διδασκαλία μέσω της βιωματικής μάθησης, προκειμένου να αναπτυχθούν οι δεξιότητες των παιδιών και να αναδειχθούν οι ηγετικές τους ικανότητες. Οι μαθητές για τις τρεις ανώτερες τάξεις του Δημοτικού, το Γυμνάσιο και το Λύκειο γίνονται δεκτοί μετά από αυστηρές εξετάσεις, είναι όλοι οικότροφοι και πληρώνουν δίδακτρα. Το «Εθνικόν Εκπαιδευτήριον Αναβρύτων» έχει γεννηθεί.

Η αριστεία αποκτά τον πρώτο ρόλο

Το 1971 καταργείται το Εθνικό Εκπαιδευτήριο και στη θέση του ιδρύεται το εξατάξιο «Γυμνάσιον Αριστούχων Αναβρύτων», με μαθητές που εξακολουθούν να εισάγονται με εξετάσεις και να είναι οικότροφοι. Δεν καταβάλλουν όμως δίδακτρα, καθώς τα έξοδά τους βαρύνουν πλέον το «Εθνικό ίδρυμα Βασιλεύς Παύλος». Τρία χρόνια αργότερα, τα πράγματα αλλάζουν. Η αδυναμία του ιδρύματος να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του καθώς και μια σειρά οικονομικών διενέξεων με το Ινστιτούτο Γεωπονικών Επιστημών (κληρονόμο από το 1921 του «Κτήματος Συγγρού»), καθιστά επιτακτική την ανάγκη εξεύρεσης κρατικών πόρων, προκειμένου να συνεχιστεί απρόσκοπτα η λειτουργία του εκπαιδευτηρίου.

Ο Πύργος (αριστερά), το Λευκό και το Ανατολικό κτήριο (στο κέντρο) και ο Υμηττός (δεξιά)
όπως ήταν τον καιρό που χρησιμοποιήθηκαν για τη στέγαση του Γυμνασίου Αριστούχων Αναβρύτων

 

Ο όρος «Πρότυπο» καθιερώνεται

Το 1975 το Γυμνάσιο Αριστούχων μετονομάζεται σε «Πρότυπο Εκπαιδευτήριο Αναβρύτων», με μαθητές δύο κατηγοριών: τους οικότροφους, που πληρώνουν για τη διαμονή τους, και τους εξωτερικούς. Όλοι εισάγονται με γραπτές εξετάσεις. Ένα χρόνο αργότερα, δημιουργείται η «Πρότυπος Σχολή Αναβρύτων». To σχολείο επισήμως είναι δημόσιο, με ένα ποσοστό μαθητών όμως που εξακολουθούν να είναι οικότροφοι και να πληρώνουν δίδακτρα. Τον ίδιο καιρό, ξεκινά –πάντοτε μέσα στους χώρους του κτήματος– και η λειτουργία του «Κλασικού Λυκείου Αναβρύτων» που είναι μια αυτόνομη σχολική μονάδα εκτός της Προτύπου Σχολής.

Από το Πρότυπο στο Πειραματικό σχολείο

Το 1982 καταργούνται οι εξετάσεις εισαγωγής και οι μαθητές των Αναβρύτων –όλοι εξωτερικοί πλέον– εισάγονται με κλήρωση. Τέσσερα χρόνια αργότερα, τα Πρότυπα σχολεία γίνονται Πειραματικά, ενώ η δευτεροβάθμια εκπαίδευση χωρίζεται σε δύο επάλληλες αυτόνομες βαθμίδες (Γυμνάσιο - Λύκειο). Η Πρότυπος Σχολή μετατρέπεται σε «Πειραματικό Γυμνάσιο» και «Πειραματικό Λύκειο Αναβρύτων», με διαφορετικούς διευθυντές και καθηγητές. Και τα δύο σχολείο παραμένουν στο «Κτήμα Συγγρού» και στεγάζονται το μεν πρώτο στο Λευκό, το δε δεύτερο στο Ανατολικό κτήριο.

Η αριστεία επανέρχεται στο προσκήνιο Το 2011 το Γυμνάσιο Αναβρύτων αξιολογείται και η Διοικούσα Επιτροπή Πρότυπων Πειραματικών Σχολείων τού δίνει την τέταρτη θέση ανάμεσα στα δεκαπέντε Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια της χώρας, ενώ από τη φετινή χρονιά το σχολείο είναι πλέον ένα από τα πέντε Πρότυπα Γυμνάσια που λειτουργούν στην ελληνική επικράτεια. Και στις δύο περιπτώσεις ισχύει το παλιότερο καθεστώς και η εισαγωγή των μαθητών γίνεται με εξετάσεις.